Notarissen dragen hoe langer hoe meer verantwoordelijkheid bij het uitoefenen van hun beroep. Niet alleen heeft de notaris zijn ‘informatieplicht’, hij maakt ook heel wat akten op en vaak moet hij ook nog allerhande attesten opvragen. Sinds kort moet er nu minder betaald worden aan de notaris. Geldt dit voor iedereen en voor om het […]
Notarissen dragen hoe langer hoe meer verantwoordelijkheid bij het uitoefenen van hun beroep. Niet alleen heeft de notaris zijn ‘informatieplicht’, hij maakt ook heel wat akten op en vaak moet hij ook nog allerhande attesten opvragen. Sinds kort moet er nu minder betaald worden aan de notaris. Geldt dit voor iedereen en voor om het even welke akte?
De ‘informatieplicht’ van de notaris is niet te onderschatten. Het gebeurt meer dan eens dat de notaris zich niet aan deze plicht heeft gehouden en er door de rechter voor veroordeeld wordt! Dit betekent dus dat indien u bij de (ver)koop van een pand beroep doet op een notaris, deze ertoe gehouden is om u bijstand en informatie te geven. Hij moet dit op een spontane manier doen en hij moet u wijzen op alle mogelijke juridische risico’s die de koop/verkoop met zich meebrengt.
Een dergelijke ‘informatie- of voorlichtingsplicht’ is een ‘inspanningsverbintenis’. Wat betekent dit precies? Binnen ons Verbintenissenrecht kennen we de ‘resultaatsverbintenis’ en de ‘inspanningsverbintenis’. Een resultaatsverbintenis is een verbintenis waarbij een partij er zich toe verbindt een bepaald resultaat te bekomen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij aanneming: een aannemer maakt een contract met de bouwheer waarin er afgesproken wordt dat hij een woning zal bouwen. De woning is dus het ‘resultaat’ van de overeenkomst. De aannemer verbindt er zich toe om dit resultaat te bekomen.
De ‘inspanningsverbintenis’ is een verbintenis waarbij een partij zich ertoe verplicht om naar haar beste vermogen te handelen zonder dat zij eigenlijk een resultaat kan garanderen. Bijvoorbeeld de notaris die naar zijn beste vermogen de partijen voorlicht.
Het belang van het onderscheid tussen deze beide verbintenissen is belangrijk. Bij de resultaatsverbintenis is er sprake van een wanprestatie indien het beloofde resultaat niet bereikt wordt. Hier is het dan voldoende dat de schuldeiser het bestaan van de verbintenis en het uitblijven van het beloofde resultaat aantoont. De schuldeiser moet in geen geval aantonen dat het niet bereiken van het beloofde resultaat te wijten is aan een fout van de schuldenaar.
Bij de inspanningsverbintenis daarentegen moet de benadeelde aantonen dat er een verbintenis bestaat en dat de schuldenaar een fout heeft gemaakt (dit door niet voldoende inspanningen te leveren). Dit betekent dus dat indien een koper tijdens een verkoop vaststelt dat hij niet genoeg informatie heeft gekregen van de notaris, hij zal moeten aantonen dat de notaris een fout heeft gemaakt: de koper draagt dus de bewijslast.
Op 1 januari 2023 trad een nieuwe wet in werking en een Koninklijk Besluit zorgt ervoor dat er een verlaging van de erelonen van de notarissen komt. Dit betekent dat een huis kopen goedkoper zal worden, maar ook voor andere akten zakken de prijzen.
Kopers die een woning kopen met een waarde tussen de € 100.000 en € 350.000 zullen gemiddeld een vermindering van € 1.000 krijgen. Voorwaarde is echter wel dat de aangekochte woning de enige is die de koper heeft en bovendien moet hij er zelf in gaan wonen.
De verminderde prijzen zijn alleen van toepassing indien de koper een particulier is en gelden dus niet voor vennootschappen. En ze zijn zowel van toepassing op de openbare verkopingen als op verkopingen uit de hand.
Naast een aankoopakte zijn er natuurlijk nog tal van andere akten die een notaris opmaakt. We denken hier bijvoorbeeld aan de zorgvolmachten die de laatste tijd steeds populairder worden, maar ook aan akten van erfopvolging, het aanvaarden van een erfenis onder voorrecht van boedelbeschrijving enzovoort. Ook voor deze akten is er een verminderd tarief. Deze akten kunnen voortaan tot stand gebracht worden voor de prijs van € 195 en dit sinds 1 januari 2023.
Wat betreft de akten inzake echtscheiding of scheiding van tafel en bed zullen de erelonen van de notaris berekend worden volgens het vermogen dat verdeeld moet worden.
Ook voor de erfrechtovereenkomsten die sinds de nieuwe wet inzake Erfrecht mogelijk zijn en die tussen ouders en hun erfgenamen in rechte lijn kunnen worden afgesloten zullen de erelonen berekend worden volgens het vermogen dat moet worden verdeeld.
Het is de bedoeling dat het notariaat in een nieuw kleedje wordt gestoken. Steeds meer weerklinkt het dat notariskantoren heel veel werk hebben en de vraag naar informatie en het opstellen van akten steeds groter wordt. Jaarlijks wordt in ons land een bepaald aantal notarissen benoemd, maar het is nu de bedoeling om er meer te gaan benoemen (minstens 120 in plaats van 90 voorheen). Ook het notarisexamen wordt aangepast en zij die ervoor slagen, kunnen een ‘toegevoegd notaris’ worden. Dit is dus wel degelijk een notaris, maar deze zal in een notariskantoor aan de slag kunnen gaan als gewoon loontrekkende! Verder heeft deze ‘toegevoegde notaris’ dezelfde capaciteiten en bevoegdheden als een andere notaris. Alleen zal deze ‘toegevoegde notaris’ werken als een gewone werknemer.