Bomen, gazons en beplantingen hebben voedsel, licht, lucht en water nodig. Op veel plaatsen ontbreken er één of meerdere van die elementen. Oude bomen op een binnenkoer die opgesloten zitten onder een verharding, nieuwe aanplantingen op opgehoogde grond met daaronder nog bouwresten, een gazon dat aangelegd is op een niet- doorlatende, vastgereden ondergrond, een ondoordringbare […]
Bomen, gazons en beplantingen hebben voedsel, licht, lucht en water nodig. Op veel plaatsen ontbreken er één of meerdere van die elementen. Oude bomen op een binnenkoer die opgesloten zitten onder een verharding, nieuwe aanplantingen op opgehoogde grond met daaronder nog bouwresten, een gazon dat aangelegd is op een niet- doorlatende, vastgereden ondergrond, een ondoordringbare stabilisélaag met grond erover … Het zijn verschillende situaties waar injecteren met de Drainjet een definitieve oplossing voor verluchting en doorwatering kan bieden.
We trokken op pad met Robin Uzeel uit Diksmuide die al 27 jaar actief is in de boomverzorging en op dat moment op een werf in Veurne aan het werk was. Dat project werd gevormd door een tiental leilinden die last hadden van een slechte doorworteling door een vastgereden ondergrond en op sommige plekken een harde laag steenpuin. Op een andere werf in Wingene werd een oude notelaar voorzien van nieuwe zuurstof annex voeding aan de wortels en werd een deel van het gazon via deze techniek gedraineerd.
De handen uit de mouwen steken is de manier om te ondervinden hoe het ‘drainjetten’ in zijn werk gaat. Vanop afstand lijkt het makkelijk, in de praktijk moet je er toch je hoofd bij houden.
Eerst worden er platen met gaten in en rond de wortelzone van de boom gelegd. Het aantal gaten dat geboord zal worden is afhankelijk van de grootte van de kruin en dus van het wortelgestel. In elk van deze gaten wordt een gat gedrild (met een staaf die met een boorhamer op lucht in de grond wordt gedreven) waarbij er afwisselend water mee ingespoten wordt. Dit water zorgt er mee voor dat de gedrilde gaten vrij blijven en de ondergrond wak wordt en daardoor achteraf meer mengsel kan opnemen. In de meeste gevallen wordt tussen 1,5 en 2 meter diep gegaan. Hierdoor ontstaat er een ondergronds netwerk van luchtkanalen. Bij het drillen van de gaten en het inpompen van lucht en water voel je dat de grond onder je voeten echt ‘leeft’. Dat is ook de reden van de platen: ze moeten de grond samenhouden zodat deze bij de ondiepere boringen netjes blijft liggen.
Ondertussen maken we het mengsel klaar om te injecteren: een mengsel van TerraCottem (lava) en eventueel voedingsstoffen zoals de Vivitree van DCM. Dat wordt in de machine gekipt en afhankelijk van de diepte van het gat, de porositeit van de bodem en de grondsoort is er tussen 5 en 15 kg product nodig. De ondergrondse waterbuffer die door het injecteren werd gecreëerd, kan nog beter benut worden door het toevoegen van TerraCottem Drainjet. Dit is een product met speciale toevoegingen dat TerraCottem samen met Drainjet voor dit doel heeft ontwikkeld. Het mengsel is verrijkt met NPK, met sporenelementen en waterabsorberende polymeren. Naast de Drainjet Lava en de TerraCottem Drainjet kunnen eveneens de nodige bodemschimmels en bacteriën worden toegevoegd. Er zijn de laatste jaren al heel wat positieve resultaten bekomen bij het behandelen van geklasseerde of veteranenbomen. De foto op de pagina hiernaast, van een boom in de zoo van Kopenhagen, illustreert dit.
Vervolgens komt de tweede stap: de geboorde gaten en het netwerk van luchtkanalen opvullen met het mengsel. Er wordt eerst op de volledige diepte geïnjecteerd met een druk van ongeveer 6 bar. Daar wordt er een mengsel van (in dit geval) TerraCottem en Vivitree ingespoten. Eens die kanalen vol zitten, wordt de injectiestaaf twintig centimeter omhooggetrokken en wordt de volgende laag geïnjecteerd. En zo gaat het tot het gat tot op het maaiveldniveau vol zit. Naarmate we ondieper beginnen te werken, wordt de druk stilaan
verminderd. Op een manometer in de buurt van de injectiestaaf kan de werkdruk worden afgelezen zodat de gebruiker goed kan volgen wat er ondergronds gebeurt. Een geoefend oor kan aan de stroom in de leidingen horen wanneer het kanaal gevuld geraakt. Heel het proces van injecteren en druk aanpassen gebeurt via een infrarood afstandsbediening.
De lucht- en vochtproblemen die boomwortels ondervinden, gelden ook voor gazons die op opgehoogde grond werden aangelegd. Hier worden er per vierkante meter enkele gaten geboord. In principe worden de gaten op 1,25 m uit elkaar gedrild, wat overeenkomt met 1 injectie op 1,56 m2 oftewel 64 injecties op 100 m2. Ook hier wordt via de geboorde gaten een lavamengsel ingespoten. Alleen zullen er hier in de onderste lagen geen voedingsstoffen worden meegegeven, omdat dat weinig zin heeft. Het voordeel van deze manier van draineren is dat het water niet wegloopt naar een beekje en verloren is, maar ter plaatse in de grond blijft. Zo kunnen planten en gazons opnieuw diep en breed gaan wortelen en kunnen de wortels tijdens droge perioden water uit de dieper gelegen grondwatertafel ophalen.
In verkavelingstuinen wordt tijdens de bouw de bovenste 70 cm afgegraven om buizen te plaatsen. Gedurende de bouw- en bestratingswerken wordt het terrein vaak nog verder verdicht tot een diepte van pakweg 1 meter. In de meeste gevallen wordt de verdichte 1m-laag niet opengewerkt en gewoon opgevuld met 70 cm vaak slechte grond. Daarom dat er bij het boren minstens1,70 m diep moet worden gegaan.
De prijs wordt gerekend per boorgat en hangt af van het feit of er enkel lava of ook meststoffen mee geïnjecteerd worden. Het aantal gaten dat per werf kan worden gemaakt, bepaalt ook mee de prijs per boring.
De Drainjet 90 weegt 260 kg en is 80 cm breed. Door de geringe afmetingen van de machine kan ze overal via smalle openingen rijden zonder de bestaande aanleg en structuur te bederven. De machine heeft haar stroomvoorziening aan boord zodat er geen externe kabels nodig zijn. Een batterij-indicator toont de resterende capaciteit van de accu’s. Brede gazonbanden zorgen er verder voor dat de grasmat kan worden bereden zonder deze te beschadigen.
De machine werkt volgens dit principe. Een holle granulaatspil wordt manueel de grond ingedreven door middel van perslucht en gecombineerd met water. Tijdens het indrijven van de spil ontstaan er luchtaders. Deze luchtaders die tot 3 m diep kunnen worden aangebracht zijn niet enkel verticaal vertakt, maar zijn ook horizontaal wijd vertakt terug te vinden in de bodemstructuur. Vervolgens worden de luchtaders met een waterdoorlatend en poreus granulaat opgevuld. Dit vulproces gebeurt via een pneumatisch transport vanuit het granulaatreservoir van de machine. Het granulaatreservoir is met een slijtvaste slang verbonden met de granulaatspil. De machine wordt met een afstandsbediening geactiveerd die de operator bij zich heeft.
De ondergrondse injectie heeft een permanent karakter waardoor de ontstane aders niet meer kunnen dichtklappen. Zo behouden ze hun drainerende functie. Met de optionele trilhamer voor heel harde ondergronden wordt een voorbereidend gat in de grondgemaakt tot op een diepte van 1,5 m. De trilhamer drijft een holle spil in de grond, en door deze holle spil wordt er perslucht gestuwd om de lagen te verbreken en luchtaders te creëren. Naast de Drainjet 90 is er nog een extra luchtcompressor nodig met voldoende debiet. Deze zorgt voor de lucht voor het vullen van de kanalen en voor het drillen van de gaten.