Bij het vervoer van een rupsgraafmachine binnen een straal van pakweg tien kilometer vraagt een correcte ladingsblokkering meer tijd dan de rit zelf. Bovendien is er nog een trekkend voertuig nodig. Een mogelijke oplossing is een zelfrijdende dieplader. Een Oostenrijkse grondwerker zette zijn droom om in de Trakmobil.
Aannemer die zelf zijn machines bouwt
Alois Pachinger was meer dan veertig jaar grondwerker en aannemer van wegenonderhoud. In een sector waar werkuren geld kosten en tijd geld is, dokterde hij het ene concept na het andere uit. Zo bouwde hij in 2017 de Bankettprofi, een vrachtwagen met een eigen opbouw die al rijdend de grasovergroei aan de zijkant van de weg afschraapt en deze in een bak verzamelt. Deze wordt dan leeggemaakt in een container die via een hooglossysteem op een vrachtwagen of naastrijdende kipper kan lossen. Een andere uitvinding is de grachtenfrees die vanaf de zijkant aan een vrachtwagen een parallelle gracht aan de weg freest. Nog later bedacht hij een aangedreven wiel in de fronthef van een landbouwtrekker waarmee de trekker zo goed als ter plaatse kan ronddraaien. Zijn meest recente uitvinding is de zelfrijdende dieplader, een constructie die via de rupsen van de graafmachine wordt aangedreven.
Trakmobil
De ondertussen gepensioneerde landbouwer uit Oberösterreich is ook grondwerker. Een tijdrovend thema daarbij is vaak het transport van de graafmachine, vooral in een kleine straal van maximum tien kilometer. De machine op haar rupsen verplaatsen is eigenlijk niet toegelaten volgens de wegcode. Een andere oplossing is de dieplader, maar daar vraagt het op- en afladen en vastsjorren veel tijd. En dan komt de knutselaar in hem naar boven: ‘Ik heb jaren nagedacht hoe ik het transport van een graafmachine goedkoper en beter zou kunnen maken.’
Uiteindelijk kwam het idee om een rijchassis te bouwen waarmee een graafmachine op rubberen rupsen zichzelf over de weg kan voortbewegen zonder een aparte trekker. De kracht voor de aandrijving komt daarbij van de rupsen van de graafmachine. Hiervoor rijdt de graafmachine over de geïntegreerde oprijrampen op een aanhangerchassis. Dit is als tweeassige aanhanger met draaikranssturing uitgevoerd. Op de achteras van de zelfrijdende dieplader zitten tussen de rijwielen twee rubberen aandrijfwielen gemonteerd. Daarop staat de graafmachine achteraan op haar rupsen terwijl zij zichzelf vooraan opduwt met het schuifblad. Het zijn dus enkel de uiteinden van de rupsen die in contact zijn met de aandrijfwielen van de dieplader. Wanneer men de rupsen laat draaien dan worden de wielen van de aanhanger aangedreven en kan de rit beginnen. Een breekpunt was nog het sturen van de zelfrijdende dieplader. Dit moest via de hydrauliek van de graafmachine worden geregeld, want het voortdurend aan- en afkoppelen van hydraulische leidingen – en de mogelijke vervuiling die daarmee gepaard gaat – wilde de ontwerper vermijden. Om die reden verloopt de stuurbeweging via het kantelhulpstuk van de bak op de graafarm. Het stuuronderstel met dubbele banden op de vooras van de dieplader is via een zelfgebouwde adapter verbonden. Daardoor moet men niks omschakelen om te kunnen sturen en kan dit gewoon via de snelkoppeling op het kantelstuk.
Ideaal voor afstanden tot tien kilometer
Door een passend gekozen diameter van de aandrijfwielen wordt de draaisnelheid van de rupsen verdubbeld. De Trakmobil bereikt zo een snelheid van 10 km/u, sneller mag hij niet rijden. De brede spoorbreedte van de wielen geeft deze combinatie een goede stabiliteit. De ontwerper ziet een afstand met een straal van vijf tot tien kilometer als ‘rendabel’ voor de Trakmobil. Deze afstand kan in een half uur tot een uur overbrugd worden. ‘Wanneer men dit traject met een traditionele dieplader moet afleggen, is men te lang bezig met het aanbrengen en losmaken van de spanriemen of -kettingen aan de graafmachine en het opbergen van de bakken of hulpstukken’, aldus Pachinger. Die tijd wint men met de Trakmobil omdat de graafmachine op amper drie punten met het chassis verbonden is en toch muurvast bevestigd zit. De graafmachine zit vastgeklikt aan het schuifblad, aan de graafarm en aan een bevestigingspunt achteraan tussen de rupsen. Om het schuifblad te vergrendelen is er aan de achterkant ervan een oog gelast. Verder zijn er geen aanpassingen aan de graafmachine nodig.
Eens de machine op de dieplader is gezet, moet de machinist enkel die drie punten verankeren. Dat gaat snel, en vervolgens kan hij zich beginnen te verplaatsen. Er is dus geen tijdverlies en gesleur met riemen en kettingen meer, en die tijd kan worden gebruikt om al de nodige kilometers af te leggen.
Ook als getrokken aanhanger te gebruiken
Voor wie over een langere afstand wilt rijden en de aanhanger achter een trekker moet hangen, heeft de constructeur een afneembare dissel gemaakt. Deze dissel zit mee vastgeklikt op de aanhanger en kan snel met één pin verbonden worden met de gestuurde vooras. Zo ontstaat er een traditionele draaikrans-aanhangwagen die door bijvoorbeeld een tractor kan worden getrokken. De dieplader is hiervoor met de nodige reglementaire straatverlichting en – om kosten te sparen – met een
hydraulische rem op de achteras uitgerust. In getrokken positie mag de graafmachine natuurlijk niet op de aandrijfwielen staan, maar staat ze gewoon plat op de laadvloer van de dieplader. In dat geval moet de machine uiteraard wel op de reglementaire manier met kettingen en/of spanriemen worden vastgelegd. Bij solovervoer – door de graafmachine zelf – wordt de verlichting van de aanhanger vanuit de graafmachine aangestuurd. Dat gebeurt via een adapterkabel met een klein bedieningskastje voor lichten en richtingaanwijzers.De stroomverzorging voor dit kastje gebeurt via een 12V-sigarettenaansteker.
Samengevat
Een voordeel van de Trakmobil is dat er twee transportmogelijkheden in één machine zitten. De kraanmachinist moet niet op een tweede chauffeur wachten die met de dieplader komt. Een ander sterk punt is het lage eigen gewicht van de constructie van amper 1,5 ton. Dat maakt het geheel wendbaar en ruimtebesparend. Achteraan is er een laadkorf om extra bakken of hulpstukken mee te nemen.
Link naar filmpje
www.landwirt-media.com/selbstfahrender-tieflader-ein-bagger-geht-auf-reisen/