Communicatie in het bos

23 mei 2022
Peter Menten & Roman Engeler
Peter Menten & Roman Engeler

Wie in het bos werkt met een kettingzaag en een bosbouwtractor zit in een lawaaierige omgeving. Gehoorbescherming is dan noodzakelijk, met elkaar kunnen communiceren ook. Met radio’s die in de helm verwerkt zijn, is het perfect mogelijk om met elkaar te praten, zelfs onder dergelijke omstandigheden. Onze collega’s van Schweizer Landtechnik testten het nieuwe ‘Advance ProCOM’-systeem van Stihl uit. Behalve in de bosbouw kan dit systeem ook in andere situaties, op werven of eender waar mensen met elkaar moeten samenwerken, worden ingezet.

In september 2021 introduceerde Stihl de Advance ProCOM, een nieuw radiosysteem in combinatie met gehoorbescherming. Met dit systeem belooft Stihl een groter scala aan functies dan nu het geval is bij concurrerende producten. We kregen van Stihl een set van drie in de versie met oorbeschermers (hoofdband) voor deze praktijktest. Dus niet in de versie met adapterbevestiging die op een bosbouwhelm kan worden bevestigd. Dit deed echter geen afbreuk aan de eigenlijke functionaliteitstest.

Gebruikers moeten eerst nagaan of de adapterversie past op de helmen die zij reeds hebben. Volgens Stihl zou dit het geval moeten zijn bij zijn meest gangbare modellen (en ook bij die van andere merken).

Eenvoudige installatie

Een meertalige handleiding met nuttige illustraties maakt de installatie van het systeem bijna kinderspel. De microfoon wordt in de linker oorschelp gestoken en met een snelle draaibeweging op zijn plaats geklikt. De aansluiting voor de USB-C oplaadkabel bevindt zich ook in deze oorschelp. De oplaadstatus van de geïntegreerde lithiumionbatterijen wordt aangegeven door een gekleurd ledlampje, van groen knipperend (batterijniveau hoog) naar rood en snel knipperend (batterijniveau laag). Om dit te kunnen zien, moet de hoofdband of de helm worden afgezet. De twee goedgevulde en uiterst comfortabele oorschelpen met dempingswaarde SNR 31 zijn via een kabel met elkaar verbonden.

In het midden van de linker oorschelp bevindt zich de multifunctionele knop, waarmee het systeem kan worden gestart en de bluetooth- functie kan worden geactiveerd. Links en rechts daarvan bevinden zich de knoppen voor het regelen van het volume, dat overigens voor elke geluidsbron (radio, smartphone … ) afzonderlijk kan worden ingesteld. Dit betekent tevens dat de Advance ProCOM niet alleen kan worden gebruikt voor radiogesprekken, maar ook kan worden gekoppeld aan een mobiele telefoon en er zelfs in stereo naar de radio kan worden geluisterd.

Koppelen met een smartphone is heel eenvoudig. Zodra het systeem voor de eerste keer wordt ingeschakeld, ‘vinden’ de twee apparaten elkaar en kunnen ze worden verbonden. Koppelen met andere Advance ProCOM-headsets is ook geen tovenarij: deze voegen zich automatisch samen tot een open bluetooth-netwerk. Er kunnen maximaal 16 communicatie-units zijn, maar het is ook mogelijk om afzonderlijke en op zichzelf staande communicatiegroepen te vormen. In totaal zijn er negen kanalen beschikbaar voor communicatie.

Telefoneren

Als de Advance ProCOM gekoppeld is aan een mobiele telefoon, kan hij ook gebruikt worden om te telefoneren, op voorwaarde dat de telefoon zich op minder dan 15 meter afstand bevindt. Als er een oproep binnenkomt, volstaat een druk op de knop op de rechter oorschelp. Om het gesprek te beëindigen, druk je nogmaals op deze toets.

In het begin is het even wennen welke toets voor welke functie verantwoordelijk is, maar na korte tijd wijst het systeem zichzelf uit want de toeten verschillen van elkaar in oppervlaktontwerp en hebben zo een andere haptechniek. Trouwens, de andere leden van de groepscommunicatie horen niets van een telefoongesprek. Diegene die telefoneert in de groep kan echter ook de mededelingen van zijn collega’s horen tijdens zijn telefoongesprek.

Luisteren naar de radio

Naast bijna alle audiofuncties van een smartphone kunnen ook FM- radiosignalen naar de headset worden gezonden. Wie de Advance ProCOM-app voor Android- of iOS-toestellen heeft geïnstalleerd, kan de gewenste radiozenders definiëren. De radio wordt in- en uitgeschakeld met de ‘+’-toets en de afzonderlijke zenders kunnen worden opgezocht met de multifunctionele toets.

Met deze app kunnen andere functies van de headset, zoals spraak, microfoongevoeligheid, self-echo, onderdrukking van omgevingsgeluid, de vorming van communicatiegroepen en nog veel meer via de smartphone worden geconfigureerd.

Open communiceren en …

Maar eigenlijk zijn telefoongesprekken en het luisteren naar de radio niet de hoofddoelen van een communicatiesysteem voor bijvoorbeeld bosarbeiders. Het gaat er veeleer om de werkzaamheden binnen het team op elkaar af te stemmen, zodat de veiligheid tijdens gevaarlijke werkzaamheden in het bos steeds optimaal gewaarborgd is.

Met de ‘Mesh Intercom’-technologie die in de Advance ProCOM is ingebouwd kan dus een verbinding tot stand worden gebracht tussen maximaal 16 deelnemers, waarbij zes gebruikers tegelijkertijd kunnen spreken. De afzonderlijke headsets hoeven niet speciaal gekoppeld te worden: ze verbinden automatisch. Er zijn zoals reeds gezegd negen radiokanalen beschikbaar.

De fabrikant geeft een bereik aan van 600 meter tussen twee headsets. Elke deelnemer aan de groep is zelf een versterker. In open terrein wordt deze afstand gehaald. In het bos is deze al veel kleiner: in dicht struikgewas bijvoorbeeld verminderde het bereik tot 150 meter. Als het bereik wordt overschreden, klinkt een alarm met vier bieptonen per minuut.

Een sterk pluspunt is dat elk van de twee oorschelpen actief is en bluetooth-antennes heeft. Enerzijds maakt dit stereo luisteren mogelijk en anderzijds zijn de radioprestaties hierdoor altijd hetzelfde.

… communiceren in subgroepen

Binnen het maximum van 16 mogelijke deelnemers aan open communicatie (‘Open Mesh’) kunnen ook subgroepen met duidelijk gedefinieerde gebruikers worden gecreëerd. Groepen worden gevormd via de app op de smartphone. Omschakelen van de open groep naar de subgroep gebeurt via de toets ‘Mesh’ op de headset of via de app op de smartphone. De gevoeligheid van de microfoon kan worden aangepast. Hier lijkt Stihl bijna van het goede te veel te willen. Bij een verschillend spraakvolume kan het immers gebeuren dat de communicatie in stukken en brokken verloopt.

Omgevingsgeluid

De oorschelpen hebben een actieve ruisonderdrukking, waardoor er een gesprek kan worden gevoerd zelfs wanneer de kettingzaag draait. Maar je kunt ook, door tweemaal op de ‘Mesh’-knop te drukken, de ‘Ambient Listening’-functie activeren, zodat je bijvoorbeeld een naderende auto kunt horen zonder de gehoorbeschermer te verwijderen.

‘Hout Lijst’-app

Het Advance ProCOM-systeem kan ook worden gecombineerd met de ‘Timber List’-app van Stihl. Alle relevante gegevens, zoals boomsoort of lengte en diameter van de stam, kunnen met de stem worden ingevoerd. De massieve kubieke meter wordt dan automatisch berekend, en de gps- positie van de houtpartij wordt ook opgeslagen.

Conclusie

Het Advance ProCOM-systeem voldoet aan alle eisen die bosarbeiders aan een radiosysteem stellen. De headset is getest volgens beschermingsklasse IP 64 en kan dus zelfs in de regen worden gebruikt. Het bereik van 600 m wordt in het ideale geval gehaald (open gebied). In het bos – en nog meer in het struikgewas – wordt het kleiner, maar blijft het toch binnen het aanvaardbare bereik. Volgens Stihl zouden de oorschelpen compatibel zijn met ongeveer 30 verschillende helmtypes. De Advance ProCOM-unit is bij de vakhandel verkrijgbaar voor 467 euro.

Technische gegevens

Geluiddempingswaarde: SNR 31
Verbinding: Bluetooth Lage Energie (BLE) 4.1
Bereik bluetooth naar smartphone: tot 15 m
Bereik systeem units onder elkaar: tot 600 m Maximaal aangesloten headsets: 16 Bedrijfstemperatuur: -15 tot 50°C
Gewicht: 400 g
Aansluiting oplaadkabel: USB-C
Batterij: li-ion, 17 uur gebruikstijd, 2,5 uur oplaadtijd Prijs: € 467

Korte beoordeling

+ Draagcomfort
+ Installatie
+ Koppelen met andere apparaten
– Rubber afdekking van oplaadcontactdoos
– Gevoeligheid van de microfoon (bij verschillend spraakvolume) – Adapter voor andere helmtypes

Ook interessant voor jou