Het Waals-Brabantse Nijvel koos er circa tien jaar geleden voor om de bermen met opvang te maaien. Onlangs kocht de technische dienst zijn tweede machine aan, een Vandaele-combinatie. Een goede reden om Olivier Camberlin, de verantwoordelijke van de technische dienst, een bezoekje te brengen. Zo konden we iets meer te weten komen over deze ongewone aanpak in Wallonië.
Nijvel telt bijna 30.000 inwoners en omvat de dorpen Baulers, Monstreux, Bornival en Thines. De oppervlakte van de gemeente beslaat bijna 6.060 hectare. Buiten de industriële zone heeft Nijvel een zeer landelijk karakter behouden, zoals blijkt uit de verschillende dorpen. Voor de groendienst betekent dit ook dat er veel te doen is, zowel in de binnenstad als in de grotere, groenere en agrarische ruimtes.
De afdeling groen is onderverdeeld in drie technische teams die samen een veertigtal medewerkers tellen. Olivier Camberlin: ‘Het kasteam is verantwoordelijk voor het onderhoud van landwegen en bermen en het maaien van grotere oppervlakten. Het tweede team is gevestigd in de rue de l’Artisanat en zorgt voor kleine stedelijke groene ruimtes. En tot slot is er het parkteam dat verantwoordelijk is voor het onderhoud van het stadspark van ongeveer twintig hectare, maar ook van de aangrenzende aanplantingen.’
Alle bermen in de gemeente worden drie keer per jaar gemaaid. Tijdens de eerste twee rondes, in april-mei en vervolgens in juli-augustus, wordt een strook van één meter breed gemaaid. Tijdens de derde ronde, vanaf half september, wordt de gehele breedte van de bermen gemaaid en opgevangen. Olivier Camberlin vervolgt: ‘Aanvankelijk was het doel om laat maaien te promoten. Vervolgens werd er nagedacht over het maaien met opvang, dat in Wallonië niet verplicht is. De motivatie was simpel: we wilden de bermen niet onnodig verrijken, de proliferatie van brandnetels zoveel mogelijk tegengaan en de netheid van de bermen verbeteren. Zo heeft de gemeente in 2014 een eerste maaicombinatie aangeschaft: een New Holland T6.155 met een Vandaele Pro 680-maaiarm en een Greeneater-zuigwagen. Deze combinatie gaf ons tien jaar lang voldoening. We wilden echter de efficiëntie van deze maaicombinatie verbeteren. Daarom hebben we onlangs een New Holland T7.195 S-tractor met een Vandaele Pro 680-arm en een JumboMax-zuigwagen aangeschaft. Met deze combinatie kunnen we sneller rijden, makkelijker opvangen en vooral de volledige breedte van de berm maaien met opvang. Ook de verhoging van de aanhangwagen is een troef. Met de oude combinatie was het niet ongebruikelijk om een deel van de bermen te maaien zonder afzuiging, vanwege een gebrek aan tijd en capaciteit. We mogen niet vergeten dat de oppervlakte van de gemeente vrij groot is en dat de verplaatsingen van het ene dorp naar het andere veel tijd kosten. Voorlopig wordt het ingezamelde gras afgenomen door een bedrijf dat het omzet in compost. In de toekomst zouden we het graag willen valoriseren in een biogasinstallatie bijvoorbeeld, maar het is niet altijd eenvoudig om een nieuwe afzetmarkt te vinden.’
Het machinepark van de gemeente Nijvel is vrij groot. Olivier Camberlin: ‘Nijvel heeft er altijd voor gekozen om te investeren en de middelen te voorzien om zijn beleid uit te voeren. Deze investeringen hebben betrekking op zowel personeel als machines. Daarom zitten er in het machinepark maar liefst zes landbouwtractoren. Het gaat onder meer om een Fiat 35-66 uitgerust met een onkruidborstel, maar ook om een T4050F uitgerust met een fronthef en een compacte maaiarm voor het maaien van kleine taluds en randen van fietspaden, of een TS115 uitgerust met een Votex-maaier. Olivier vervolgt: ‘Sinds 2013 werken we ook volgens het zerofytoprincipe en werden de begraafplaatsen bijvoorbeeld volledig heraangelegd. In de loop der jaren heeft Nijvel geïnvesteerd in een hele reeks machines om onkruid aan te pakken. Naast meerdere branders beschikken we ook over kleine Agria-werktuigdragers voorzien van een onkruidborstel. We hebben ook geïnvesteerd in een Avant 760-kniklader, die uitgerust is met verschillende accessoires, zoals een heggenschaar of een vijzel, wat het planten van nieuwe bomen veel gemakkelijker maakt. Onlangs hebben we ook een Grin-achterloopmaaier gekocht waar we op dit moment zeer tevreden over zijn.’
‘Voor het snoeien en vellen op hoogte hebben we een Deom-hoogtewerker met een bereik van 21 meter op een Nissan-vrachtwagen. We moedigen werknemers die met een kettingzaag werken aan om de Europese kettingzaaglicentie te halen zodat ze veilig kunnen werken. Op dit moment kreeg al een vijftiental werknemers een opleiding.’
‘We verzorgen ook de winterdienst in de gemeente. Hiervoor zijn wij uitgerust met vier sneeuwploegen en twee strooiers. Ten slotte hebben we vorig jaar geïnvesteerd in tien elektrische bestelwagens van Peugeot.’
De gemeentelijke serres zijn ook een van de epicentra van de gemeentelijke diensten. Dit 27 are grote complex herbergt niet alleen de serres die de bloemen produceren voor de gemeentelijke bloembakken, maar omvat ook een kas gewijd aan exotischere planten of kamerplanten die worden gebruikt bij de vele gemeentelijke evenementen. Olivier vervolgt: ‘Voorheen werden deze serres verwarmd met gas, wat aanzienlijke kosten met zich meebracht. Sinds 2019 verwarmen we ze met biomassa onder de vorm van houtsnippers. Bij deze keuze is rekening gehouden met duurzaamheid, maar ook met kosten. Concreet maakt een container gevuld met
houtsnippers het mogelijk om de ketel autonoom te voeden. Een camerasysteem monitort de resterende hoeveelheid houtsnippers om zo de nood aan een volgende container op tijd te voorspellen. Onder een van de serres bevindt zich een regenwatertank om de watergift te beheren, evenals een geboorde put. De serres worden ook beheerd volgens het zerofytoprincipe. Wanneer een plaag wordt waargenomen, bestellen we de antagonistische insecten, die in dozen bij ons worden afgeleverd en die we vervolgens in de serres loslaten. We zijn tevreden met deze aanpak.’
Om de overlast bij het beregenen van bloemperken in stedelijke omgevingen te beperken, heeft de technische dienst van Nijvel geïnvesteerd in twee zonnesystemen van de firma Agrivaux. Olivier: ‘Zo kunnen we ’s ochtends vroeg of ’s avonds laat beginnen met water geven, terwijl het geluid beperkt blijft. Het eerste systeem werd gemonteerd op een bestaand Berthoud-vat achter een tractor, terwijl het tweede systeem op een autoaanhanger is gemonteerd en 1.000 liter water kan vervoeren. Het water dat wordt gebruikt voor deze bewatering van bloemperken is afkomstig van de opvang van regenwater uit de serres en onze geboorde put. We gebruiken dus geen ‘stadswater’ om water te geven.’